Koolzuur in drankjes laten geen negatief effect zien

In de media verschenen de laatste maanden enkele berichten over het effect van koolzuur in drankjes. Dit alles naar aanleiding van de publicatie van het onderzoek¹ van onderzoekers van de Birzait Universiteit in Palestina. In deze berichten werd beweerd dat het drinken van drankjes met koolzuur slecht zou zijn voor je tanden en dat je er meer honger van krijgt. Bij beide beweringen zijn echter grote vraagtekens te zetten en worden door experts ook duidelijk tegen gesproken.

Onderzoek naar koolzuur en hongergevoel is niet representatief

Het onderzoek van Eweis et al. (2017) heeft onderzoek gedaan naar het effect van het drinken van verschillende suikerhoudende en zoetstofhoudende dranken met koolzuur op de productie van het 'hongerhormoon' gehreline. Het onderzoek is eerst uitgevoerd onder ratten en vervolgens onder 20 mannelijke proefpersonen.

In de samenvatting van het onderzoek van Eweis et al. (2017) staat geen informatie over de grootte van de onderzochte groep. Uit het onderzoek zelf wordt echter duidelijk dat het om slechts 16 ratten gaat. Dat zijn er vier per drankcategorie. Ondanks dit lage aantal hebben de onderzoekers een standaard statistische tests (ANOVA) toegepast. Op basis van één ANOVA-test (en zeker met zo’n laag aantal onderzochte eenheden) kan geen conclusie worden getrokken.

Daarnaast  wordt door diverse geraadpleegde experts in de media opgemerkt dat het gaat om een studie met ratten en dat je de resultaten niet zomaar kunt vertalen naar mensen. Ten slotte is er sprake van incomplete data. Er wordt maar een selectief deel van de resultaten getoond. De gepresenteerde resultaten bijvoorbeeld, zijn t/m dag 110, terwijl het experiment 365 dagen duurde.

Koolzuur heeft geen invloed op je gebit

Een tweede onderwerp dat in de media aan bod kwam, betrof de invloed van koolzuur op je gebit. Diverse onderzoeken² tonen aan dat koolzuur geen invloed heeft op je gebit. Zo heeft het Kennisinstituut Bier al eerder alle onderzoeken rondom koolzuur in dranken op een rij gezet. Zij geven o.a. aan dat koolzuurhoudend mineraalwater wel zuurder smaakt, maar geen erosie aan de tanden veroorzaakt. Dit alles heeft te maken met de buffercapaciteit van een vloeistof. Hoe hoger de buffercapaciteit, hoe langer zuren van een drank in de mond blijven (niet geneutraliseerd worden) en schade kunnen veroorzaken. Koolzuurhoudend water heeft een zeer lage buffercapaciteit³. Hierdoor worden de zuren uit mineraalwater vrijwel meteen geneutraliseerd door het speeksel in de mond.[4]

Ook het Voedingscentrum onderschrijft deze conclusie en schrijft hierover op hun website het volgende: ‘Water met koolzuur (prik) is iets zuurder dan water zonder koolzuur. Maar het is niet zo zuur dat het slecht is voor je tanden.’

De onderzoeken zijn veel te kleinschalig om harde conclusies te trekken. De Nederlandse vereniging Frisdranken, Waters en Sappen (FWS) sluit zich aan bij de conclusie van het Voedinsgcentrum en de conclusie die door veel experts worden gegeven dat koolzuur in drankjes geen negatieve effecten hebben op zowel het gebit als het hongergevoel.

[1] Eweis, DS, Abed F, Stiban, J. (2017, 2 januari),Carbon dioxide in carbonated beverages induces ghrelin release and increased food consumption in male rats: Implications on the onset of obesity (Obesity Research & Clinical Practice (Elsevier). Geraadpleegd van https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S1871403X17300066

[2] Tahmassebi JF, Duggal MS, Malik-Kotru G et al. Soft drinks and dental health: a review of the current literature. J Dent 2006; 34:2-11.

[3] Nieuw Amerongen A van, Keijbus P van den, Veerman E. De invloed van ‘vruchten’- en ijsthee op de pH en buffercapaciteit van speeksel. Ned Tijdschr Tandheelkd 2004; 111: 80-84.

[4] Nieuw Amerongen A van. Speeksel, Speekselklieren en Mondgezondheid. 2008. Bohn Stafleu van Loghum: Houten.